Actividade 42: O Encéfalo

  Nesta entrada aprenderemos como foi evolucionando o cerebro nos vertebrados ata acadar o seu máximo desenvolvemento na especie humana.

Na páxina recursos está o vídeo (6:25) Logo de miralo facede unha entrada contestando:

Cal é a parte máis primitiva do noso cerebro? cal é a súa función?

 O cerebro  reptiliano, localízase na parte inferior e traseira do cranio. Sería a parte máis antiga e primitiva encargada das funcións básicas e de supervivencia e dos instintos.

Que parte do cerebro desenvolveuse coa aparición dos mamíferos? que nos aportou?

Desenvolveuse a corteza e o sistema límbico, un  novo territorio celular que rodeou ao talo encefálico. Con el aparecedon dúas poderosas ferramentas para a supervivencia a aprendizaxe e a memoria. Así a diferenza doutras especie os mamíferos se mostraron capaces de recordarunha experiencia do passado para repeptila ou non no momento presente.O sistema  límbico do cerebro consiste nun grupo de estruturas que dirixen as emocións e o comportamento. O sistema  límbico, en particular o  hipocampo e a  amígdala, están involucrados na formación da memoria a longo prazo e asócianse moi de preto coas estruturas  olfativas (relacionadas co sentido do olfacto).

Que é e de que se encarga o neocortex? 

O  neocórtex, tamén coñecido como «cortiza cerebral», atópase unicamente no cerebro dos mamíferos, incluíndo os seres humanos. O  neocórtex é responsable da execución das funcións do cerebro de carácter superior, que abarcan a  cognición, a percepción sensorial e o sofisticado control  motriz.A evolución do  neocórtex nos mamíferos considérase un avance crave que permitiu as funcións cognitivas máis elevadas,é dicir, a linguaxe, o pensamento avanzado, o razoamento e o coñecemento.  Paul  MacLean consideraba a súa aparición como o paso máis recente na evolución do cerebro dos mamíferos, o que lles confería a habilidade para a linguaxe, a abstracción, a planificación e a percepción.

Cal é a diferenza fundamental a nivel do encéfalo entre os humanos e os chimpancés?Os científicos tamén observaron entre as especies de primates sorprendentes similitudes en canto á expresión  génica en todas as rexións do cerebro estudadas.

O cerebro humano é máis grande que o dos nosos parentes vivos máis próximos –o chimpancé, o  bonobo e o gorila–, pero isto non explica as funcionalidades que fan que sexa único.Unha análise dos tecidos de cerebros humanos, chimpancés e macacos, publicado hoxe na revista  Science, conclúe que o cerebro humano non só é unha versión máis grande do cerebro primate ancestral, senón que acumulou un gran número de diferenzas. Isto convérteo no órgano primario que dá identidade á nosa especie. 

• “Que os nosos cerebros sexan tres veces maiores que os dos chimpancés é un feito moi destacable que se conseguiu en pouco máis dun millón de anos”, explica  Tomàs  Marquès- Bonet, profesor de investigación  ICREA na  Universitat  Pompeu  Fabra ( UPF) e investigador e director do Instituto de Bioloxía Evolutiva ( IBE), e un dos autores do estudo.
• “Os cerebros humanos teñen moitas máis células que as dos outros primates, e estas están máis interconectadas; por iso, teñen máis capacidade de procesamento”, engade o experto.
• “Os cerebros humanos teñen moitas máis células que as dos outros primates, e están máis interconectadas; por iso, teñen máis capacidade de procesamento”, di o autor

No estudo analizáronse 247 mostras de tecido de 16 rexións do cerebro implicadas no comportamento e no proceso cognitivo de alto nivel –en concreto, do  hipocampo, a  amígdala, o  estriado, o núcleo  dorsomedial do  tálamo, a cortiza  cerebelosa e once áreas do  neocórtex–. As mostras procedían de seis humanos, cinco chimpancés e cinco macacos.

Principais diferenzas e similitudes:

Tras a análise, liderado por  Nenad  Sestan, catedrático da Universidade de  Yale (EE  UU) e investigador do Instituto  Kavli de  Neurociencias, observáronse entre as especies de primates sorprendentes similitudes en canto á expresión  génica en todas as rexións do cerebro estudadas, e mesmo no  córtex  prefrontal, a rexión do cerebro implicada na aprendizaxe de orde superior que máis diferenza aos humanos dos outros simios. En cambio, a área do cerebro humano no que se detectou unha expresión  génica máis específica foi o  estriado, unha rexión que habitualmente se asocia ao movemento e que podería estar vinculada á  bipedación.Os coautores do estudo,  André M. M. Sousa e  Ying  Zhu, ambos os investigadores do laboratorio de  Sestan, centráronse no xene  TH, que está implicado na produción de  dopamina, un  neurotransmisor cun papel crave na función da orde superior, e que está ausente nas persoas afectadas pola enfermidade de Parkinson. Sousa e  Zhu observaron que, mentres que o xene expresábase moito nunha poboación rara de neuronas  inhibidoras do  neocórtex e do  estriado en humanos, non aparecía no  neocórtex do cerebro humano. Segundo Sousa, “a expresión deste xene no  neocórtex perdeuse, moi probablemente, nun antepasado común, e reapareceu na liñaxe humana”. Na investigación tamén se acharon altos niveis de expresión do xene  MET, vinculado co trastorno do espectro autista, no  córtex  prefrontal humano en comparación cos tres primates estudados.